สุขภาพ, โรคและการดูแล
การดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน ดูแลอย่างไรให้ถูกต้องและปลอดภัย
มิ.ย.
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้เท่านั้น “ทางบริษัทไม่สามารถให้คำปรึกษาเป็นรายบุคคลได้” หากท่านมีความกังวล และต้องการคำปรึกษาเพิ่มเติม แนะนำให้พบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย
โรคไตกลายเป็นโรคที่ไม่สามารถมองข้ามได้เลยในปัจจุบัน เพราะโรคไตเป็นโรคที่มีอัตราผู้ป่วยราว ๆ 11.6 ล้านคน และในผู้ป่วยจำนวนนี้ก็มีถึง 1 แสนล้านคนที่ต้องประคับประคองอาการด้วยการฟอกไต และมีการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านด้วย อีกทั้งยังมีอัตราของผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ในทุกปี เมื่อมองไปรอบกายคุณก็อาจจะพบผู้ป่วยโรคไต
ดังนั้นผู้ป่วยโรคไตจึงเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่ต้องได้รับการดูแลรักษาทั้งที่โรงพยาบาลและที่บ้าน เพื่อเป็นการลดภาระค่าใช้จ่าย ลดภาระของเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ บทความนี้เราจึงขอเป็นหนึ่งตัวช่วยเผยเทคนิคเคล็ดลับในการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านกัน
สารบัญ
- ปัญหาสุขภาพของผู้ป่วยโรคไตที่เจอบ่อย
- การล้างไต และการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน
- การดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน ไม่ให้อาการแย่ลงไปกว่าเดิม
ปัญหาสุขภาพของผู้ป่วยโรคไตที่เจอบ่อย
โรคไต เกิดมาจากภาวะที่ไตมีประสิทธิภาพในการทำงานที่ลดลง ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถกรองและขับถ่ายของเสียออกจากร่างได้แบบปกติ ส่งผลให้ผู้ที่ป่วยเป็นโรคไตเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มักพบปัญหาสุขภาพ ซึ่งปัญหาที่พบได้บ่อย มีดังต่อไปนี้
ปัญหาสุขภาพผิว ที่พบได้บ่อยและนำมาซึ่งความรำคาญใจให้กับผู้ป่วยก็คืออาการคันที่เกิดขึ้นบนผิวหนัง แก้ด้วยการใช้โลชันบำรุงผิวกายที่ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิว
ปัญหาสุขภาพของผู้ป่วยโรคไต
- ปัญหาสุขภาพผิว ที่พบได้บ่อยและนำมาซึ่งความยุ่งยากรำคาญใจให้กับผู้ป่วยก็คือ อาการคันที่เกิดขึ้นบนผิวหนัง และผู้ป่วยก็มักจะเกาจนทำให้เกิดบาดแผลตามผิวกายจากการเกาตามมาได้ นอกจากนี้ก็มีจ้ำเลือดขึ้นตามผิวอีกด้วย
- ปัญหาความยืดหยุ่นของผิว โดยจะพบได้ว่าเมื่อกดลงไปบนผิวหนัง จะปรากฎรอยบุ๋มบนผิว และรอยบุ๋มดังกล่าวนี้จะไม่นูนขึ้นมา หรือ คืนตัวช้ามาก
- ปัญหาความถี่ในการปัสสาวะ เมื่อเป็นโรคไตที่รุนแรง ไตจะไม่สามารถดูดกลับของเสียที่เป็นของเหลวได้ดีเท่าที่ควร ทำให้ปัสสาวะบ่อยมาก แม้จะดื่มน้ำน้อย โดยเฉพาะในช่วงเวลากลางคืน ทำให้เกิดการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ
ในผู้ป่วยโรคไต มักมีการบวมของผิวหนังของร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณมือและเท้า
- ปัญหาของลักษณะและสีของปัสสาวะ โดยปัสสาวะจะมีสีเข้มกว่าปกติ หรือ บางรายก็มีสีแดง เพราะมีเลือดปะปนออกมาด้วย รวมถึงในผู้ป่วยโรคไตบางรายก็มีลักษณะปัสสาวะที่เป็นฟอง เนื่องมาจากเกิดการรั่วไหลของโปรตีนออกมาปะปนกับน้ำปัสสาวะ
- มีการบวมของผิวหนังของร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณมือและเท้า
- ปัญหาของน้ำหนักตัวที่ผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็นน้ำหนักที่เพิ่มมากกว่าปกติ หรือ ลดลงกว่าปกติ
- ร่างกายมีความอ่อนเพลีย วิงเวียนศีรษะ ซึ่งหากเป็นการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน ก็ควรให้มีการพักผ่อนอย่างเพียงพอ
- มีปัญหาเบื่ออาหาร รับประทานอาหารได้น้อย ทั้งนี้ก็เนื่องมาจากการรับรู้รสชาติที่น้อยลง รวมถึงรสชาติขมที่มักติดอยู่ในปากของผู้ป่วย และเมื่อรับประทานอาหารแล้วมักเกิดการอาเจียนออกมา
- พบการปรากฎของก้อนเนื้อบริเวณไต
การล้างไต และการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน
ถัดมาในส่วนของการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องได้รับคำปรึกษาจากแพทย์เจ้าของไข้ก่อน จากนั้นเมื่อทีมแพทย์วินิจฉัยและทำการปรึกษาร่วมกับผู้ป่วยและผู้ดูแลแล้วว่าสามารถทำการล้างไตผู้ป่วยที่บ้านได้ ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
กลุ่มผู้ป่วยที่มักได้รับการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านมีดังนี้
- ผู้สูงอายุที่เดินทางไปโรงพยาบาลได้ลำบาก
- ผู้ที่เคลื่อนไหวร่างกายลำบาก
- ผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไตระยะสุดท้ายที่ต้องทำการล้างไตที่บ้านอย่างทันเวลา เพราะการดูแลผู้ป่วยโรคไตระยะสุดท้ายนี้จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทำอย่างต่อเนื่อง และอาจต้องทำไปตลอดชีวิต
- ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอื่น ๆ อาทิเช่น เป็นโรคความดันโลหิตตก ซึ่งการเคลื่อนที่เกิดจากการเดินทางอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงให้ความดันโลหิตตกเพิ่มขึ้นได้ หรือ ผู้ที่มีอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ และ ผู้ที่มีหัวใจเต้นเร็ว
ในส่วนของการล้างไตผู้ป่วยที่บ้านมีส่วนที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษ ทั้งนี้เนื่องมาจากการล้างไตที่บ้านไม่ได้เป็นการล้างไตในห้องปราศจากเชื้อเหมือนการล้างไตในห้องปลอดเชื้อที่โรงพยาบาล โดยมี 3 จุดหลัก ๆ ที่จะต้องมีการระมัดระวังเป็นพิเศษในขั้นตอนการล้างไต คือ
ข้อควรระวังในขณะล้างไตผู้ป่วย
- ความสะอาด : ในทุก ๆ ขั้นตอนของการล้างไต ควรรล้างมือให้สะอาด อาจมีการใส่ถุงมือร่วมด้วย และไม่ให้มือสัมผัสกับอุปกรณ์ เพื่อป้องกันผู้ป่วยเกิดอาการติดเชื้อ
- ความปลอดภัย : ผู้ป่วยโรคไต หากไม่ได้รับการดูแลที่ดี อาจจะทำให้เกิดการไตวายที่อาจก่อให้เกิดการเสียชีวิตได้ ดังนั้นควรมีการดูแลที่ถูกต้องตามขั้นตอน เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย
- ขั้นตอนการปฏิบัติที่ถูกต้อง : ผู้ดูแลผู้ป่วย ควรมีการปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในเรื่องของการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน ให้สามารถดูแลผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง
บทความน่าสนใจเกี่ยวกับไต-โรคไต
ผู้ป่วยโรคไตห้ามกินอะไร? มาดูอาหารโรคไตห้ามกิน อาจเสี่ยงไตวายเฉียบพลัน!!
สาเหตุหลักๆ ของ [...]
พ.ค.
ยาฟ้าทะลายโจร ใช้รักษาแต่ไม่ป้องกันโควิด-19 หมอย้ำ! กินไม่ถูก เสี่ยงตับ-ไตพัง!!!
ยาฟ้าทะลายโจร ท [...]
ส.ค.
การดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน ไม่ให้อาการแย่ลงไปกว่าเดิม
เมื่อมีผู้ป่วยโรคไตหรือคนรอบข้างเป็นโรคไต แล้วคุณจะต้องทำการดูแล คุณควรทราบถึงวิธีการดูแลผู้ป่วยเป็นโรคไตที่บ้านให้เหมาะสมกับแต่ละระยะ เพื่อไม่ให้อาการเกิดการแย่ลงไปกว่าที่เป็นอยู่ โดยการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านแต่ละระยะควรปฏิบัติดังนี้
การดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้าน
- การดูแลผู้ป่วยโรคไตระยะที่ 1 ในระยะนี้ไตยังคงทำงานได้ตามปกติ แต่มีการตรวจพบส่วนของโปรตีน เม็ดเลือดแดง และเม็ดเลือดขาวปะปนออกมากับปัสสาวะ ผู้ที่ดูแลควรควบคุมปัจจัยที่นำไปสู่อาการที่รุนแรงขึ้น ทั้งการควบคุมอาการของโรคประจำตัวที่ทำให้เกิดโรคไต รวมไปถึงการงดสูบบุหรี่และงดดื่มสุรา
- ระยะที่ 2 เป็นระยะเริ่มต้นของการเป็นโรคไต ส่วนนี้ผู้ดูแลต้องควบคุมส่วนของประเภทของอาหารที่บริโภคเป็นพิเศษ โดยควรงดอาหารที่มีรสจัดจ้าน อย่าง เค็มจัด หรือ งดการปรุงรสที่มากเกินไปจากการใช้ผงชูรส ซุปก้อน หรือ ซีอิ๊ว และน้ำปลา
- ระยะที่ 3 ผู้ดูแลต้องจำกัดปริมาณโปรตีนที่ผู้ป่วยรับประทาน
- ระยะที่ 4 เป็นการดูแลผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ต้องจำกัดชนิดของผลไม้และผัก
- ระยะที่ 5 เป็นการดูแลไตเสื่อมจำเป็นต้องมีการล้างไตอย่างสม่ำเสมอ
สรุป
การดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน ต้องอาศัยความพิถีพิถัน ร่วมด้วยเทคนิคเคล็ดลับในการดูแล เพื่อให้ผู้ป่วยโรคไตสามารถประคับประคองอาการ รวมถึงสามารถมีชีวิตและสุขภาพที่ดีขึ้นได้ นอกจากส่วนของการดูแลผู้ป่วยโรคไตที่บ้านในส่วนของสุขภาพแล้วนั้น ผู้ที่ดูแลผู้ป่วยก็ต้องดูแลส่วนของสภาพจิตใจด้วย
ทั้งนี้ก็เนื่องมาจากสภาพของจิตใจนั้น มีความเชื่อมโยงต่อสุขภาพของร่างกายเป็นอย่างมาก และอีกหนึ่งจุดสำคัญเลยก็คือ การที่ผู้ดูแลผู้ป่วยต้องมีการดูแลสุขภาพร่างกายและจิตใจของตนเองร่วมด้วย เพื่อให้มีสุขภาพที่ดีพร้อมที่จะดูแลผู้ป่วยต่อไป