บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้เท่านั้น ทางบริษัทไม่สามารถให้คำปรึกษาเป็นรายบุคคลได้ หากท่านมีความกังวล และต้องการคำปรึกษาเพิ่มเติม แนะนำให้พบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย
ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร เป็นปัญหาที่ในบางครอบครัวมองข้าม แต่รู้ไหมคะว่า หากปล่อยไว้ นานเข้าอาจเกิดผลกระทบร้ายแรงต่อตัวผู้สูงอายุได้ การเบื่ออาหารของผู้สูงอายุ สังเกตได้ไม่ยากจากพฤติกรรมการทานอาหารที่เปลี่ยนไป ไม่ค่อยทานอาหาร หรือทานได้น้อยลง แม้กระทั่งของโปรดที่เมื่อก่อนเคยชอบ กลับบ่นว่าไม่อร่อย ไม่อยากทาน น้ำหนักลดลง และร่างกายซูบผอม
สารบัญ
- ผู้สูงอายุเบื่ออาหารสาเหตุเกิดจากอะไร
- ผู้สูงอายุเบื่ออาหารกับผลเสียที่ตามมา
- แนวทางการแก้ไขปัญหาผู้สูงอายุเบื่ออาหาร
ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร สาเหตุเกิดจากอะไร
อาการเบื่ออาหารในผู้สูงอายุ มักเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยแบ่งออกเป็น 3 ปัจจัยหลัก ดังนี้
1.ปัญหาทางด้านร่างกาย
- การรับรสและกลิ่นเปลี่ยน เพราะรสชาติและกลิ่นของอาหารจะช่วยทำให้เรารู้สึกว่าอาหารนั้นอร่อย แต่ในผู้สูงอายุวัย 60 ปีขึ้นไป ความสามารถในการรับรสและกลิ่นนั้นเปลี่ยนไป เนื่องมาจาก ต่อมรับรสและกลิ่นทำงานแย่ลง ทำให้รู้สึกว่าอาหารไม่อร่อย ไม่มีรสชาติ จึงทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกเบื่ออาหาร
- สุขภาพฟันและเหงือกไม่แข็งแรง ฟันและเหงือกเป็นอีกหนึ่งสาเหตุ ที่ทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร เนื่องจากการเจ็บปวดที่ฟันและเหงือก ฟันหลุดร่วง เหงือกร่น ปัญหาฟันปลอมที่หลวม ทำให้เคี้ยวอาหารลำบาก ทานอาหารได้น้อยลง
ผู้สูงอายุที่มีปัญหาเรื่องฟันและเหงือก ครอบครัวควรพาไปพบแพทย์ ทุกๆ 6 เดือน เพื่อตรวจหาปัญหาสุขภาพช่องปาก
- ระบบย่อยอาหารทำงานช้าลง ในผู้สูงอายุมีน้ำย่อยในกระเพาะอาหารน้อยลง การบีบและคลายตัวของกระเพาะอาหาร และลำไส้ทำงานไม่ปกติ ย่อยอาหารได้ไม่ดี ย่อยยาก ทำให้มีอาหารตกค้างในกระเพาะและลำไส้ ทำให้ท้องผูก
- เกิดจากการเป็นโรคต่างๆ โรคอัมพฤษ์ อัมพาต ผู้สูงอายุที่เป็นโรคนี้มักทานอาหารได้ยาก เคี้ยวยาก กลืนยาก ทำให้การทานอาหารเป็นเรื่องที่ยาก และลำบาก จนทำให้ไม่อยากอาหาร
2.ปัญหาทางด้านจิตใจ
สาเหตุอีกอย่างหนึ่ง ที่ทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร นั่นก็คือ ความเครียด อาการซึมเศร้า หรือเกิดจากอาการน้อยใจ จากการไม่ได้รับความสนใจจากคนในครอบครัว ต้องทานอาหารคนเดียว อาการเหล่านี้ ทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกไม่อยากอาหาร และทานอาหารได้น้อยลง
3. ปัญหาด้านอื่นๆ
ผลข้างเคียงจากยา ยาบางชนิดมีผลทำให้การรับรส และกลิ่นเปลี่ยนไป เช่น ยาโรคความดันโลหิตสูง ยาโรคหัวใจสภาพอากาศ สภาพอากาศที่ร้อนอบอ้าว ทำให้รู้สึกอึดอัด หงุดหงิดทำให้ไม่อยากทานอาหาร
ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร กับผลเสียที่ตามมา
ปัญหาผู้สูงอายุเบื่ออาหาร ไม่ใช่เรื่องที่ควรปล่อยทิ้งไว้ หรือเห็นเป็นเรื่องปกติ เพราะการที่ผู้สูงอายุได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ ย่อมมีผลเสียต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย ซึ่งจำแนกได้หลัก ๆ ดังนี้
- ร่างกายขาดสารอาหาร โลหิตจาง และอาจทำให้มวลกระดูกบางลง
- ร่างกายอ่อนล้า เสียสมดุลเกลือแร่ในร่างกาย
- มวลกล้ามเนื้อลดลง
- ภูมิคุ้มกันต่ำลง ทำให้ติดเชื้อง่าย แผลหายช้า และป่วยง่าย
- ในผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานด้วยนั้น อาจทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ และอาจทำให้เกิดอันตรายได้
ผู้สูงอายุเบื่ออาหารไม่ควรมองข้าม อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ตามมา หรือถึงขั้นเสียชีวิตได้
แนวทางการแก้ไขปัญหา ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร
1.อาหาร
ถือเป็นปัจจัยสำคัญอันดับต้น ๆ ที่ทำให้ผู้สูงอายุอยากทานอาหาร ดังนั้น การจัดเตรียมอาหารให้ผู้สูงอายุ จึงเป็นสิ่งที่ครอบครัวควรให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก
- เพิ่มรสเปรี้ยวในอาหาร ทำให้รู้สึกสดชื่นเมื่อรับประทาน
- อย่าเน้นรสชาติที่หวาน หรือเค็มจนเกินไป เพราะจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคไต
- ควรจัดอาหารให้ผู้สูงอายุให้ครบ 5 หมู่ และมีสารอาหารที่ครบถ้วน
- เนื่องจากผู้สูงอายุมีฟันที่ไม่แข็งแรง อาหารที่ทานจึงควรมีความอ่อนและนุ่ม เพื่อที่ผู้สูงอายุจะได้เคี้ยวได้ง่ายขึ้น
- ใช้เครื่องเทศ หรือสมุนไพรในการทำอาหาร เพื่อกระตุ้นความอยากอาหารให้ผู้สูงอายุ เช่น แกงขี้เหล็ก แกงป่า ไก่ผัดขิง
- ทานเนื้อสัตว์ที่ย่อยง่าย เช่น เนื้อปลา หรือเนื้อไก่ส่วนที่ไม่ติดมัน
และที่สำคัญเลยคือ เมนูอาหารควรไม่จำเจ มีแต่เมนูเดิม ๆ ทุกวันทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหารได้ ควรมีความหลากหลาย ปรุงต้ม ผัด แกง ทอด แต่อาหารไม่ควรมีความมันจนเกินไป
2.เบื่ออาหารจากความเครียด
ความเครียด เป็นปัจจัยอีกอย่างหนึ่งที่ทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร โดยครอบครัวสามารถแก้ปัญหานี้ได้โดย การเข้าไปพูดคุย และการทำกิจกรรมร่วมกันกับผู้สูงอายุ เพื่อให้ผู้สูงอายุไม่เครียด และรู้สึกผ่อนคลาย ครอบครัวควรจัดสรรเวลามาทานอาหารกับผู้สูงอายุบ่อย ๆ ทานอาหารพร้อมหน้าพร้อมตากันทั้งครอบครัว เพื่อที่ผู้สูงอายุจะได้ไม่รู้สึกเหงาที่ต้องทานอาหารคนเดียว
ใน ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร จากการเป็นโรคซึมเศร้าควรปรึกษาแพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการรักษา
3.อื่นๆ
- ผลข้างเคียงจากยา ที่ทำให้ผู้สูงอายุเบื่ออาหาร โดยครอบครัวควรสังเกต หากผู้สูงอายุมีอาการเบื่ออาหารที่ผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์ โดยนำยาทุกตัวที่ผู้สูงอายุใช้ให้แพทย์ดู เพื่อที่แพทย์จะได้หาแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง
- จัดให้พื้นที่ที่ผู้สูงอายุอยู่อาศัย ให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก ไม่ร้อนอบอ้าว เสื้อผ้าที่ผู้สูงอายุใส่ควรเบาบางใส่สบาย ไม่อึดอัด
- ทานผักผลไม้ ทานน้ำบ่อย ๆ
และอีกข้อที่สำคัญเลยก็คือ การออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อช่วยกระตุ้นความยากอาหาร และกระตุ้นการขับถ่าย
สรุป
ผู้สูงอายุ ต้องการได้รับการดูแลใส่ใจเหมือนเด็ก การดูแลผู้สูงอายุไม่ใช่เรื่องยาก เพียงครอบครัวคอยดูแลเอาใจใส่ ทำความเข้าใจกับสิ่งที่ผู้สูงอายุเป็น ก็จะสามารถแก้ปัญหาได้แบบไม่ยากเลยค่ะ