โรคและการดูแล
เส้นเลือดในสมองตีบ จําใครไม่ได้ พูดไม่ชัด รักษาได้ไหม? รู้จักภาวะสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง
มิ.ย.
หลายคนอาจเข้าใจว่า ภาวะสมองเสื่อม เกิดจากการเป็นโรคอัลไซเมอร์เพียงอย่างเดียว แต่จริง ๆ แล้วยังมีอีกหลายสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมได้ หนึ่งในสาเหตุยอดฮิต คือ โรคหลอดเลือดสมองตีบ-แตก-ตัน ผู้ดูแลอาจพบผู้ป่วย เส้นเลือดในสมองตีบ จำใครไม่ได้ พูดไม่ชัด นั่นคือ อาการของภาวะสมองเสื่อมค่ะ ALLWELL ขอพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับภาวะสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง ในบทความนี้กันค่ะ
สารบัญ
- Checklist อาการสมองเสื่อม ที่พบในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
- เส้นเลือดในสมองตีบ จำใครไม่ได้ ภาวะสมองเสื่อมนี้เกิดจากอะไร?
- สมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง รักษาได้ไหม?
- ฟื้นฟูสมองให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างไรบ้าง?
Checklist อาการสมองเสื่อม ที่พบในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
สำหรับใครที่มีผู้ป่วยที่บ้านเป็นผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ไม่ว่าจะเป็นโรคเส้นเลือดในสมองตีบ เส้นเลือดในสมองแตก หรือเส้นเลือดในสมองอุดตัน นอกจากอาการอัมพฤกษ์-อัมพาต อันเป็นลักษณะเด่นที่พบเกือบทุกรายแล้ว ในหลาย ๆ ราย ยังพบว่ามีปัญหาด้านความจำและการสื่อสารที่ผิดปกติไปจากเดิม ซึ่งนั่นอาจจะเป็นอาการของภาวะสมองเสื่อมก็ได้ค่ะ
อาการสมองเสื่อมในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
- พูดไม่ชัด พูดไม่รู้เรื่อง พูดซ้ำ ๆ นึกคำพูดไม่ออก
- การใช้ภาษา การเลือกใช้คำ และการเรียบเรียงคำพูดแปลกไป
- ถามคำถามเดิมซ้ำ ๆ ตอบคำถามง่าย ๆ ไม่ได้ นึกนานกว่าจะตอบได้
- จำวันเวลา สถานที่ หรือจำใครไม่ได้ แม้เป็นคนในครอบครัว
- ความจำเสื่อม หรือสูญเสียความทรงจำ
- สูญเสียความสามารถในการคิดคำนวณ และตัดสินใจ
- จำทิศทางไม่ได้
- ผู้ป่วยดูกระสับกระส่าย หงุดหงิดง่าย ซึมเศร้า หรือมีบุคลิกภาพเปลี่ยนไป
ความรู้น่าสนใจเกี่ยวกับสมองเสื่อม-อัลไซเมอร์
รู้หรือไม่?! ภาวะสมองเสื่อม ≠ อัลไซเมอร์ มาเช็กความต่างของสองโรคนี้กัน!!
หากพูดถึงอาการห [...]
ก.พ.
วิธีป้องกันโรคอัลไซเมอร์ ด้วยท่าบริหารร่างกาย เตรียม Say Goodbye อัลไซเมอร์ได้เลย!!
เมื่ออายุมากขึ้ [...]
เม.ย.
คู่มือตามหาคนหาย! เมื่อผู้ป่วยอัลไซเมอร์หายออกจากบ้าน-หลงทาง ผู้ดูแลต้องรับมือยังไง?!
หากวันหนึ่งเกิด [...]
พ.ค.
รู้หรือไม่?! อาหารมังสวิรัติ – เจ เสี่ยงเป็นอัลไซเมอร์สูง! กินยังไงให้ห่างไกลโรค
แม้การกินอาหารเ [...]
พ.ค.
คู่มือเตรียมตัว “ดูแลผู้ป่วยอัลไซเมอร์” ในพาร์ทของผู้ดูแล เราควรทำอะไรบ้าง?
เมื่อรมีคนในครอ [...]
เม.ย.
มาลองทำ “แบบทดสอบอัลไซเมอร์” เช็กอาการน่าสงสัย จะใช่อัลไซเมอร์หรือเปล่านะ?!
อาการหลงลืมเหล่ [...]
เม.ย.
7 เกมบริหารสมอง ป้องกันอัลไซเมอร์ มาฝึกความคิด สะกิดความทรงจำ ให้อัลไซเมอร์ไม่ถามหา!
ALLWELL อยากจะช [...]
ธ.ค.
stroke คือ อะไร? รู้จักกับเส้นเลือดในสมองแตก โรคยอดฮิตใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม
หลายคนคงเคยเห็น [...]
ก.ย.
เส้นเลือดในสมองตีบ จำใครไม่ได้ ภาวะสมองเสื่อมนี้เกิดจากอะไร?
สำหรับใครที่มีผู้ป่วยที่บ้านมีอาการเส้นเลือดในสมองตีบ จำใครไม่ได้ จำวันเดือนปีไม่ได้ หรือพูดไม่ชัด หรือเป็นโรคหลอดเลือดสมองหรือแตกแล้วมีอาการเหล่านี้เช่นกัน นั่นคืออาการของภาวะสมองเสื่อมค่ะ แล้วทำไมผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองถึงมีภาวะสมองเสื่อม? มีสาเหตุมาจากอะไร?
ก่อนอื่นเราต้องมาทำความเข้าใจก่อนค่ะว่า โรคหลอดเลือดสมอง เกิดจากการที่เส้นเลือดในสมองนั้นเกิดการตีบ แตก หรือตัน ด้วยสาเหตุต่าง ๆ ซึ่งเกิดขึ้นที่บริเวณสมองโดยตรง ทำให้สมองขาดเลือด และหยุดทำงานเฉียบพลัน ทำให้สมองเกือบทุกส่วนก็ได้รับผลกระทบไปด้วย ซึ่งถึงแม้ผู้ป่วยจะได้รับการรักษาเร็ว หรือช้า แต่สมองบางส่วนก็ได้ถูกทำลายไปแล้วค่ะ แต่จะมากหรือน้อยนั้น ความรวดเร็วในการรักษามีผลค่ะ
ภาวะสมองเสื่อมตามอาการโรคหลอดเลือดสมอง
- เซลล์สมองถูกทำลายน้อย : มักพบในผู้ป่วยเส้นเลือดในสมองตีบหรือตัน ที่ได้รับการรักษาเร็ว ไม่เกิน 24 ชั่วโมง นอกจากผู้ป่วยจะมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงแล้ว ผู้ป่วยบางรายจะมีภาวะสมองเสื่อมเล็กน้อย เช่น สูญเสียความทรงจำชั่วคราว พูดไม่ชัด ใช้เวลานึกคำพูดนาน
- เซลล์สมองถูกทำลายปานกลาง : ผู้ป่วยมักจะมีการเป็นอัมพฤกษ์ครึ่งซีก แขนขาอ่อนแรง ทรงจัวไม่ได้ ส่วนภาวะสมองเสื่อมที่พบ ผู้ป่วยจะจำใครไม่ค่อยได้ ลืมวันเดือนปีบ้าง สุญเสียความสามารถในการคิดคำนวณและตัดสินใจ อีกทั้งยังอาจมีปัญหาเรื่องอารมณ์ที่หงุดหงิดหรือซึมเศร้าผิดปกติ
- เซลล์สมองถูกทำลายมาก : ผู้ป่วยในระดับนี้มักจะเป็นอัมพาต เซลล์สมองได้ถูกทำลายอย่างรุนแรง ผู้ป่วยจะขยับตัวไม่ค่อยได้ สุญเสียการทรงตัว และมักพูดไม่ได้ ซึ่งภาวะสมองเสื่อมในขั้นนี้ ผู้ป่วยจะจำใครไม่ได้ สุญเสียความทรงจำ และตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่าง ๆ ช้า
stroke คือ อะไร? รู้จักกับโรคหลอดเลือดสมอง โรคยอดฮิตใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้ามผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง จะเริ่มมีภาวะสมองเสื่อมตามมาภายในไม่กี่เดือน ซึ่งหากไม่ได้รับการฟื้นฟูสมอง อาการสมองเสื่อมจะยิ่งแย่ลง
สมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง รักษาได้ไหม?
หากผู้ป่วยโรคสมองตีบ แตก และตัน มีภาวะสมองเสื่อม จะรักษาให้หายได้ไหม? สำหรับข้อสงสัยนี้ จะต้องบอกว่าไม่รักษาให้ผู้ป่วยหายแบบ 100% ได้ค่ะ แต่เราสามารถดูแลและฟื้นฟูสมองให้กลับมามีประสิทธิภาพมากขึ้นได้ ทำให้อาการของภาวะสมองเสื่อมลดลงและดีขึ้นได้ค่ะ ซึ่งสามารถทำได้ทั้งการรักษาโดยแพทย์ ควบคู่ไปกับการดูแลฟื้นฟูโดยผู้ดูแลค่ะ
โดยแพทย์จะเน้นการรักษาโรคหลอดเลือดสมองให้ดีขึ้น และเน้นป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยกลับมาเป็นโรคหลอดเลือดสมองซ้ำ เพราะหากเป็นซ้ำอาการจะยิ่งแย่ลง จะทำโดยการตัดปัจจัยเสี่ยงอย่างความดันสูง โรคเบาหวาน โรคอ้วน ควบคู่ไปกับการรักษาอาการสมองเสื่อมคล้ายกับผู้ป่วยอัลไซเมอร์ และควบคุมอารมณ์ของผู้ป่วยให้คงที่
ส่วนผู้ดูแลจะต้องช่วยฟื้นฟูความทรงจำ พัฒนาสมองอย่างสม่ำเสมอ ไม่ควรปล่อยปะละเลย โดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนแรก ซึ่งจะยังไม่ค่อยพบภาวะสมองเสื่อม จึงถือเป็นโอกาสดีที่จะฟื้นฟูสมองให้ดีขึ้นได้ ลดอาการรุนแรงของภาวะสมองเสื่อม ในทางกลับกันทางหากปล่อยไว้ จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการของภาวะสมองเสื่อมที่รุนแรงขึ้นก็ได้
ฟื้นฟูสมองให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างไรบ้าง?
อย่างที่ได้กล่าวไปข้างต้น ว่าการฟื้นฟูสมองของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองนั้นเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ไม่ว่าผู้ป่วยจะเป็นโรคเส้นเลือดในสมองตีบ แตก หรือตัน ก็ล้วนต้องการการฟื้นฟูสมองทั้งสิ้น ซึ่งวิธีในการฟื้นฟูสมองที่ผู้ดูแลสามารถทำได้ก็มีมากมายหลายวิธีค่ะ บทความนี้ก็ได้รวบรวมวิธีที่จะช่วยฟื้นฟูสมองมาให้แล้ว ไปดูกันค่ะว่ามีอะไรบ้าง
วิธีฟื้นฟูสมองผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
- การฝึกความจำ ด้วยการเล่นเกมพัฒนาสมอง หรือเกมสำหรับผู้ป่วยอัลไซเมอร์
- ฝึกการฟัง พูด อ่าน เขียน เช่น ฝึกท่องวันเดือนปี ฝึกพูดประโยคตามบอก
- ฝึกคิดเลข การคำนวนเงินต่าง ๆ (เริ่มต้นจากง่ายๆ)
- ลองถาม-ตอบในเรื่องง่าย ๆ เพื่อฟื้นฟูความทรงจำในอดีต
- ฝึกให้ผู้ป่วยทำกิจวัตรเองที่พอทำได้ เช่น การสวมเสื้อผ้า การแปรงฟัน-ล้างหน้า
- อาจพิจารณาให้ผู้ป่วยกินอาหารเสริมบำรุงสมอง ที่จะช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองให้แข็งแรง
สำคัญคือ ผู้ดูแลจะต้องให้ผู้ป่วยได้ใช้สมองทุกวันอย่างต่อเนื่อง และเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่เสมอ
สรุป
หลังจากที่ทราบไปแล้วว่า ผู้ป่วย เส้นเลือดในสมองตีบ จำใครไม่ได้ พูดไม่ชัด หรือผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองอื่น ๆ ที่มีปัญหาด้านความทรงจำและการสื่อสาร นั่นคืออาการของภาวะสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งแม้ว่าจะรักษาให้หายขาดไม่ได้ แต่ผู้ดูแลสามารถฟื้นฟูสมองผู้ป่วยให้อาการสมองเสื่อมเหล่านี้ลดน้อยลงได้ ดังนั้น ผู้ดูแลจะต้องคอยฝึกสมองผู้ป่วยอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องทุกวันนะคะ
ความรู้น่าสนใจเกี่ยวกับสมองเสื่อม-อัลไซเมอร์
รู้หรือไม่?! ภาวะสมองเสื่อม ≠ อัลไซเมอร์ มาเช็กความต่างของสองโรคนี้กัน!!
หากพูดถึงอาการห [...]
ก.พ.
วิธีป้องกันโรคอัลไซเมอร์ ด้วยท่าบริหารร่างกาย เตรียม Say Goodbye อัลไซเมอร์ได้เลย!!
เมื่ออายุมากขึ้ [...]
เม.ย.
คู่มือตามหาคนหาย! เมื่อผู้ป่วยอัลไซเมอร์หายออกจากบ้าน-หลงทาง ผู้ดูแลต้องรับมือยังไง?!
หากวันหนึ่งเกิด [...]
พ.ค.
รู้หรือไม่?! อาหารมังสวิรัติ – เจ เสี่ยงเป็นอัลไซเมอร์สูง! กินยังไงให้ห่างไกลโรค
แม้การกินอาหารเ [...]
พ.ค.
คู่มือเตรียมตัว “ดูแลผู้ป่วยอัลไซเมอร์” ในพาร์ทของผู้ดูแล เราควรทำอะไรบ้าง?
เมื่อรมีคนในครอ [...]
เม.ย.
มาลองทำ “แบบทดสอบอัลไซเมอร์” เช็กอาการน่าสงสัย จะใช่อัลไซเมอร์หรือเปล่านะ?!
อาการหลงลืมเหล่ [...]
เม.ย.
7 เกมบริหารสมอง ป้องกันอัลไซเมอร์ มาฝึกความคิด สะกิดความทรงจำ ให้อัลไซเมอร์ไม่ถามหา!
ALLWELL อยากจะช [...]
ธ.ค.
stroke คือ อะไร? รู้จักกับเส้นเลือดในสมองแตก โรคยอดฮิตใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม
หลายคนคงเคยเห็น [...]
ก.ย.